Mijn ziel en ik
Er moet een nieuw Zielenschip komen, het oude is uitgevaren. Zie je dat balletje? Het had eigenlijk van bergkristal moeten zijn, als symbool voor de ziel die meegevoerd wordt naar gene zijde. Die transparantie leek me wel toepasselijk. Maar helaas, het bleek een te kwetsbaar ontwerp. Zielen laten niet met zich sollen. En dus werd het een concessie: een bol die straks meegegoten wordt in brons. Solide, stevig, niet omver te blazen.
De Egyptenaren kenden zielenschepen, kleine houten schaalmodellen die werden meegegeven in het graf. Zij veronderstelden dat de overledene er op magische wijze gebruik van zou kunnen maken in het hiernamaals. De gebalsemde dode zou per schip de reis naar het westelijke dodenrijk afleggen en vervolgens in het schip van de zonnegod langs de hemel varen.
De Oude Grieken hadden Charon, die o.a. voorkomt in de mythe van Orpheus. De Grieken geloofden dat overledenen als schimmen in het onderaardse dodenrijk van Hades voortleefden. Charon was de veerman en begeleidde de doden naar de overkant, over de Styx.
Joost Vondel schreef in de 17e eeuw een prachtig gedicht over een Zielenschip, dat uitvaart in de nacht. Het heeft lang in mijn atelier gehangen. Allemaal inspiratie om te komen tot dit beeld.
Terug naar aardse zaken. De waspan draait overuren, de wasmodellen zijn nu bijna klaar. Het schip is af, de peddels zijn gereed, de roerganger heeft zijn gietkanalen en het balletje, de ziel, wordt opgepoetst en op de boeg geplakt. Ondertussen moet ik denken aan een gedicht van Toon Tellegen. Het heet “Hoe meer zielen”:
"Ik heb een ziel
die precies in mij past-
ik doe alles met mijn ziel
klop op mijn ziel en stof hem af
schaaf aan mijn ziel en blaas de krullen weg
boor gaten in mijn ziel en vul ze weer op
met nuchtere gedachten.
Ik wou dat ik meer zielen had
en van een andere soort
oneffen zielen kromme zielen
zielen als spartelende zilvervisjes
als meisjes in een winterjas
zwarte zielen.
Maar mijn ene ziel-
een tamelijk vierkante effen en solide ziel-
vult reeds alle beschikbare ruimte
en krimpt geen millimeter
zolang ik leef."
Toon Tellegen,
Uit: Wie A zegt: gedichten, Querido
